પ્રધાનમંત્રી મુદ્રા યોજના (PMMY) નું પૂરું નામ માઇક્રો યુનિટ્સ ડેવલપમેન્ટ રિફાઇનાન્સ એજન્સી છે. મુદ્રા યોજના એપ્રિલ 2015માં શરૂ કરવામાં આવી છે. મુદ્રા લોન યોજના ભારત સરકારના સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગ મંત્રાલય દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. આ યોજના હેઠળ, જૂના વ્યવસાયના વિસ્તરણ અને નવો વ્યવસાય શરૂ કરવા માટે વ્યવસાય લોન આપવામાં આવે છે.
મુદ્રા લોનના ફાયદા
મુદ્રા લોન મુખ્યત્વે ઉત્પાદન, વેપાર અને સેવા ક્ષેત્રમાં કામ કરતા લોકો દુકાનદારો, વેપારીઓ, વિક્રેતાઓ અને MSME ને મેળવી શકે છે.
મુદ્રા યોજના ભારત સરકારની ક્રેડિટ ગેરંટી યોજનાઓ હેઠળ આવે છે.
લોનની રકમનો ઉપયોગ ટર્મ લોન અને ઓવરડ્રાફ્ટ સેવા માટે પણ થઈ શકે છે
તમામ બિન-ખેતી વ્યવસાયો, એટલે કે આવક પેદા કરતી પ્રવૃત્તિઓમાં રોકાયેલા નાના વ્યવસાયો મુદ્રા લોન મેળવી શકે છે.
મુદ્રા કાર્ડ દ્વારા મુદ્રા યોજનાનો લાભ લઈ શકાય છે.
મુદ્રા લોનના પ્રકાર
વ્યવસાયના કદ અને વૃદ્ધિ તેમજ ભંડોળની જરૂરિયાતના આધારે, મુદ્રા લોનને ત્રણ પ્રકારમાં વહેંચવામાં આવી છે:
શિશુ લોનઃ આ અંતર્ગત એવા લોકોને લોન આપવામાં આવે છે જેઓ પોતાનો બિઝનેસ શરૂ કરી રહ્યા છે અને આર્થિક મદદ શોધી રહ્યા છે. આ અંતર્ગત વધુમાં વધુ રૂ. લોન આપવામાં આવે છે. તેમાં 5 વર્ષની પુન:ચુકવણી મુદત સાથે 10% થી 12% p.a.નો વ્યાજ દર છે.
કિશોર લોન: આ લોન એવા લોકો માટે છે જેમનો વ્યવસાય પહેલેથી જ શરૂ થયો છે પરંતુ હજી સ્થાપિત થયો નથી. આ હેઠળ આપવામાં આવેલી લોનની રકમ રૂ. 50,000 થી 5 લાખની વચ્ચે થાય છે. વ્યાજ દર ધિરાણ સંસ્થાના આધારે બદલાય છે. બિઝનેસ પ્લાનની સાથે, અરજદારનો ક્રેડિટ રેકોર્ડ પણ વ્યાજ દર નક્કી કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. લોનની ચુકવણીનો સમયગાળો બેંક દ્વારા નક્કી કરવામાં આવે છે.
તરુણ લોન: આ તે લોકો માટે છે જેમણે વ્યવસાય સ્થાપિત કર્યો છે અને મિલકતના વિસ્તરણ અને ખરીદી માટે ભંડોળની જરૂર છે, લોનની રકમ રૂ. 5 લાખ થી10 લાખની વચ્ચે છે. વ્યાજ દર અને ચુકવણીનો સમયગાળો અરજદારના સ્કીમ અને ક્રેડિટ રેકોર્ડ પર આધારિત છે
પ્રધાનમંત્રી મુદ્રા યોજનાનો હેતુ
કોમર્શિયલ વાહનો: ટ્રેક્ટર, ઓટો-રિક્ષા, ટેક્સી, ટ્રોલી, ટિલર, માલ પરિવહન વાહનો, 3-વ્હીલર, ઈ-રિક્ષા વગેરે જેવા વ્યવસાયિક વાહનોની ખરીદી માટે.
સેવા ક્ષેત્રની પ્રવૃત્તિઓ: સલૂન, જીમ, ટેલરિંગ શોપ, દવાની દુકાનો, સમારકામની દુકાનો અને ડ્રાય ક્લીનિંગ અને ફોટોકોપીની દુકાનો વગેરેનો વ્યવસાય શરૂ કરવો.
ખાદ્ય અને કાપડ ઉત્પાદન ક્ષેત્રની પ્રવૃત્તિઓ: સંબંધિત ક્ષેત્રમાં વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ માટે.
વેપારીઓ અને દુકાનદારો માટે વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિઓ: દુકાનો, સેવા સાહસો, વેપાર અને વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિઓ અને બિન-ખેતી આવક પેદા કરતી પ્રવૃત્તિઓની સ્થાપના માટે.
નાના ઉદ્યોગો માટે ઇક્વિપમેન્ટ ફાઇનાન્સ સ્કીમ: મહત્તમ રૂ. 10 લાખ સુધી.
કૃષિ-સંલગ્ન પ્રવૃત્તિઓ: કૃષિ-ક્લિનિક્સ અને કૃષિ વ્યવસાય કેન્દ્રો, ખોરાક અને કૃષિ-પ્રક્રિયા એકમો, વ્યવસાયો સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ જેમ કે મરઘાં, માછલી ઉછેર, મધમાખી ઉછેર, વર્ગીકરણ, પશુધન-ઉછેર, ગ્રેડિંગ, કૃષિ-ઉદ્યોગ, ડાયરી, મત્સ્યઉદ્યોગ વગેરે.
ભારતના ગ્રામીણ કે શહેરી બંને વિસ્તારોના MSME’S મુદ્રા લોન માટે ત્યારે જ અરજી કરી શકે છે. જેની પાત્રતા નીચે મુજબની છે.
વયમર્યાદા – 18 થી 65 વર્ષ
લોનની રકમ – શિશુ યોજના – રૂ.50,000/- સુધી , કિશોર યોજના – રૂ.50,000 થી રૂ. 5 લાખ સુધી અને તરૂણ યોજના – રૂ.10 લાખ સુધી
ઉદ્યોગનો પ્રકાર – વેપારીઓ, કારીગરો, નાના પાયાના ઉત્પાદકો, સ્ટોર માલિક
કંપનીની સ્થિતિ – શિશુ યોજના – નવી કંપનીની શરૂઆત, કિશોર યોજના & તરૂણ યોજના – હાલની કંપનીનું વિસ્તરણ
લોનની મુદત – 3 થી 5 વર્ષ
Pradhanmantri Mudra Loan માટે અરજી કરતી વખતે નીચે મુજબના દસ્તાવેજોની સામાન્ય જરૂરિયાત હોય છે.
આધાર કાર્ડ
રેશનકાર્ડ
પાસપોર્ટ સાઇઝના અરજદારના ફોટા
ધંધાના સ્થળના સરનામાનો પુરાવો
ધંધાના લાયસન્સના પુરાવા
મશીનરી તેમજ સાધનો સહિત તમામ ખરીદીઓના Quotation
ઘણી બેંકો Pradhanmantri Mudra Yojana ની સુવિધા આપે છે. નીચે જણાવેલા પગલાંને અનુસરીને મુદ્રા લોન માટે અરજી કરી શકાય.
Visit the official website – https://www.mudra.org.in/અને એપ્લીકેશન ફોર્મ ડાઉનલોડ કરો. અથવા તો ઓનલાઈન પણ અરજી કરી શકો છો.
મહિલાઓને કેવી રીતે મળશે મુદ્રા લોન?
સરકાર, PMMY હેઠળ મુદ્રા યોજના દ્વારા મહિલા ઉદ્યોગ સાહસિકોને પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે. ભારત સરકારે બેંકો, ધિરાણ સંસ્થાઓ અને માઇક્રો ફાઇનાન્સ સંસ્થાઓ (MFIs) ને પણ ઓછા વ્યાજ દરે મહિલા સાહસિકોને લોન આપવા જણાવ્યું છે. હાલમાં, NBFCs અને MFIs તરફથી મુદ્રા સ્કીમ હેઠળ મહિલા સાહસિકોને 25 બેસિસ પોઈન્ટ ઓછા વ્યાજ દરે લોન આપવામાં આવે છે.
