ખેડૂતોની આવક બમણી કરવા અને ખેતીને નફાકારક બનાવવા માટે ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) હવે ખેડૂતોને મદદ કરશે. IMD એક યોજના પર કામ કરી રહ્યું છે જેમાં તે ખેડૂતોને તેમની સ્થાનિક ભાષામાં SMS દ્વારા હવામાનની આગાહી આપશે. આ સેવા બિલકુલ ફ્રી હશે. આ સેવા માટે હેલ્પ લાઇન નંબર જારી કરવામાં આવશે. દેશના કોઈપણ સ્થળનો ખેડૂત તેના ગામ અથવા બ્લોક માટે આગામી પાંચ દિવસ માટે વરસાદ, તાપમાન, ભેજ અને પવનની ગતિ જેવી હવામાનની માહિતી મેળવી શકે છે. IMD ની સમર્પિત ટીમ ખેડૂતોની આ એપ્લિકેશન પર કામ કરશે અને SMS દ્વારા પ્રાદેશિક ભાષામાં માહિતી આપશે.
પ્રાદેશિક સ્તરે હવામાન સંબંધિત માહિતીની ઉપલબ્ધતા ખેડૂતોને ખાતર અને અન્ય ઇનપુટ્સનો ઉપયોગ, સિંચાઈ વગેરે જેવી કૃષિ પ્રવૃત્તિઓ અંગે યોગ્ય નિર્ણય લેવામાં મદદ કરશે. સામાન્ય નાગરિકો સામાન્ય ફોન નંબરનો ઉપયોગ કરીને તેમના વિસ્તારમાં હવામાનની આગાહી પણ જાણી શકે છે.
હાલમાં શું છે સિસ્ટમ?
કારણ કે ખેડૂતોના મોટા વર્ગ પાસે સ્માર્ટફોન નથી, જેના કારણે તેઓ હવામાન સંબંધિત માહિતી મેળવી શકતા નથી. સલાહ આપવાની વર્તમાન વ્યવસ્થા એક જિલ્લા માટે છે અને તે સ્વૈચ્છિક છે.હવે નવી યોજના હેઠળ જે માહિતી આપવામાં આવશે તે તે વિસ્તાર માટે વધુ ચોક્કસ હશે અને તેથી તે ખેડૂત માટે વધુ ઉપયોગી થશે.
હાલમાં, મોબાઇલ એપ્લિકેશન મેઘદૂત, IMD, ભારતીય ઉષ્ણકટિબંધીય હવામાનશાસ્ત્ર સંસ્થા અને ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદની સંયુક્ત પહેલ, અંગ્રેજી અને સ્થાનિક ભાષામાં પાક અને પશુધન અંગે જિલ્લા સ્તરની સલાહ પૂરી પાડે છે. IMD એ વરસાદ, તાપમાન, ભેજ અને પવનની ગતિ વિશે માહિતી એકત્રિત કરવા માટે જિલ્લા સ્તરે લગભગ 200 એગ્રો-ઓટોમેટિક વેધર સ્ટેશનની સ્થાપના કરી છે.
ગ્રામીણ કૃષિ હવામાન સેવા હેઠળ, હવામાન વિભાગ રાજ્યની કૃષિ યુનિવર્સિટીઓ અને કૃષિ મંત્રાલય હેઠળ કાર્યરત વિવિધ ICAR સંસ્થાઓના સહયોગથી અઠવાડિયામાં બે વાર જિલ્લા સ્તરે હવામાનની આગાહી પૂરી પાડે છે. આગામી પાંચ દિવસ માટે જિલ્લા કક્ષાની હવામાન આગાહીમાં વરસાદ, તાપમાન, પવનની ગતિ અને દિશા, ભેજ અને વાદળોની માહિતીનો સમાવેશ થાય છે.
હાલમાં, IMD દેશના 28 મિલિયનથી વધુ ખેડૂતોને SMS, ઇન્ટરેક્ટિવ વૉઇસ રિસ્પોન્સ, IFFCO કિસાન સંચાર લિમિટેડ, રિલાયન્સ ફાઉન્ડેશન અને મહિન્દ્રા સમૃદ્ધિ જેવા વિવિધ માધ્યમો દ્વારા વિવિધ ભાષાઓમાં સાપ્તાહિક પાક વિશિષ્ટ કૃષિ-હવામાન સંબંધી સલાહ પ્રદાન કરે છે. જ્યારે ખેડૂતને તેમની ભાષામાં એગ્રોમેટ એડવાઇઝરી મળશે, ત્યારે તે તેને રોજબરોજના કૃષિ કાર્યને લગતા નિર્ણયો લેવામાં ચોક્કસપણે ઘણી મદદ કરશે. આનાથી તેઓ તેમના સ્તરે હવામાનની સ્થિતિ અનુસાર કૃષિ કાર્યોનું આયોજન કરી શકશે અને આનાથી તેઓને તેમની પાકની ઉપજ વધારવામાં પણ મદદ મળશે. જે આપણા અન્નદાતાઓની આવક વધારવામાં ચોક્કસપણે મદદ કરશે.
